Direkt zum Inhalt

36.3 Ermolao Barbaro*

hoc sub saxo aliquem ratus sepultum
Gallum, Teutonicum, Scotum vel Anglum,
gentes, quas modo barbaras vocamus?
Erras. Barbarus Hermolaus ille,
ille barbarus, utriusque linguae
venus, delitiae, lepor, voluptas.
Quo nemo melius tenebat omnes
germanae numeros locutionis,
hoc sub marmore nunc cinis recumbit.
At non mortuus. Immo mortis ipso
victurus scelere usque et usque et usque,
rumpatur Venetus licet senatus.
At si te novitas moratur huius
vocabli, ratione scito factum,
qua suos domini solent Quirites
insignire duces, ut Africanos,
Cimbros, Pannonicos Isauricosque ,
victarum puta gentium tropaeis.
Sic et barbarie per hunc Latinis
pulsa finibus et iugum subacta
iure Barbarus optimo vocatur.

Quid stas et titulum stupes, viator,

hoc sub saxo aliquem ratus sepultum

Gallum, Teutonicum, Scotum vel Anglum,

gentes, quas modo barbaras vocamus?

Erras. Barbarus Hermolaus ille,

ille barbarus, utriusque linguae

venus, delitiae, lepor, voluptas.

Quo nemo melius tenebat omnes

germanae numeros locutionis,

hoc sub marmore nunc cinis recumbit.

At non mortuus. Immo mortis ipso

victurus scelere usque et usque et usque,

rumpatur Venetus licet senatus.

At si te novitas moratur huius

vocabli, ratione scito factum,

qua suos domini solent Quirites

insignire duces, ut Africanos,

Cimbros, Pannonicos Isauricosque,

victarum puta gentium tropaeis.

Sic et barbarie per hunc Latinis

pulsa finibus et iugum subacta

iure Barbarus optimo vocatur.

Quid stas et titulum stupes, viator,

hoc sub saxo aliquem ratus sepultum

Gallum, Teutonicum, Scotum vel Anglum,

gentes, quas modo barbaras vocamus?

Erras. Barbarus Hermolaus ille,

ille barbarus, utriusque linguae

venus, delitiae, lepor, voluptas.

Quo nemo melius tenebat omnes

germanae numeros locutionis,

hoc sub marmore nunc cinis recumbit.

At non mortuus. Immo mortis ipso

victurus scelere usque et usque et usque,

rumpatur Venetus licet senatus.

At si te novitas moratur huius

vocabli, ratione scito factum,

qua suos domini solent Quirites

insignire duces, ut Africanos,

Cimbros, Pannonicos Isauricosque,

victarum puta gentium tropaeis.

Sic et barbarie per hunc Latinis

pulsa finibus et iugum subacta

iure Barbarus optimo vocatur.

Was stehst du da und bestaunst die Inschrift, Wanderer,

in der Meinung, dass unter diesem Stein ein Gallier,

Teutone, Schotte oder Angel begraben liegt,

Völker, welche wir vor kurzem noch barbarisch nannten?

Du irrst dich. Jener Ermolao Barbaro,

jener Barbar, der beider Sprachen Liebreiz,

Vergnügen, gefälliges Wesen und Sinneslust war,

der besser als jeder sonst alle Regeln

der brüderlichen Sprachen beherrschte,

ruht unter diesem Marmor nun als Asche.

Doch ist er nicht tot. Im Gegenteil, gerade durch

des Todes Untat wird er leben weiter und weiter und weiter,

mag auch der venezianische Senat zerstört werden.

Wenn dich aber die Ungewöhnlichkeit dieses Namens

aufhält, so wisse, dass er durch die Art entstand,

auf welche die Herrscher der Quiriten ihre Führer

auszuzeichnen pflegten, wie die Africani,

die Cimbri, die Pannonici und die Isaurici,

nämlich als Trophäen der besiegten Völker.

So wird er, nachdem er die Barbarei aus den

lateinischen Gebieten verstoßen und unterjocht hat,

auch mit höchstem Recht Barbaro genannt.

v. 18: Cimbrus = Adjektiv zu Cimbri = „die Zimbern [Kimbern], eine nordgermanische Völkerschaft (in Jütland, Holstein u. Schleswig)“ (Georges 1913, s. v. „Cimbri“); Pannonicus = Adjektiv zu Pannonii = „die Pannonier, die Bewohner der Landschaft Pannonien [...] (j. ein Teil von Ungarn, Slavonien [O-Kroatien] u. Bosnien)“ (Georges 1913, s. v. „Pannonii); Isauricus = Adjektiv zu Isauri = „die [...] Bewohner von Isaurien, die Isaurier“, Isaurien wiederum war „eine kleine, wenig bekannte, in Gebirgen versteckte Landschaft [im Süden] Kleinasiens, die im Osten an Lykaonien, im Norden an das südöstl. Phrygien, im Westen an Pisidien, im Süden an das rauhe Cilicien grenzte“ (Georges 1913, s. v. Isauri).

Barbaro beherrschte meisterlich Latein und Griechisch. Zudem emendierte er Fehler in Plinius' Naturalis Historia.

„Sprachgebildeter Barbar“; „Weiterleben durch den Tod".