Hendekasyllabus (phaläkisch)

Nomen grammatici petens tuorum

votorum poteras tulisse summam

videri, nisi pleniore Valla

– certe candidus et benignus in te –

integrae titulo eruditionis

ornatum voluisset. Experire,

dum te iudice se obtulit paratum

de facto vitio Latinitati:

Unus quo reliquos agebat omnes,

cui te prae omnibus eximebat unum.

Quam laudem Vegius petebat, aufert,

ut summo similis foret Maroni,

tabellae Veneris manum supremam

tanto haud indecorem ferens Apelli.

Quod sis ultima pars, Iovi, libelli,

id fratris pietate et arte factum est,

ne vel carior aptiorve imago

olim quam tua iactet ulla sese

signasse hunc lepidissimum libellum.

Ne turba tumulum, viator, istum,

sed asta reverenter et saluta

sacratum cinerem viri sacrati.

Ille est Pighius hoc loco sepultus,

aures qui Batavas ita expolivit,

ut dicas sapere Atticos lepores.

Quare tam bene dormiat, precare,

quam docte nitideque et eleganter

defendit Latiae decus tiarae

et morem statuit pium sacrorum.

Qui extrema Batavum profectus ora,

non bello ore, animo sed omniumque

praeclarus studio scientiarum

pro re publica et optima Quiritum

sede, acer stetit hostis in Lutherum:

Albertus iacet hic. Sacrum sepulchro

da tus, maxime pontifex, et undam.

Budaeus, columen decusque Graium.

Budaeus, Latiae corona linguae.

Budaeus, dubii lucerna iuris.

Budaeus, pater elegantiarum

et fons totius eruditionis.

Budaeus, patriae iubar coruscum,

regis delicium sui suaeque

tempestatis honos, lepor, voluptas.

Hic terrae exuvias reliquit, orbi

famam, astris animam. Viator, ito.

Qui sanctum simul et simul disertum

exquiris sapientiae magistrum,

ultra quid petis? Hic iacet Budaeus.

Qui paucos habeas pares, Erasme,

multorum invidiam feras necesse est.

Istos quod logodaedalos ab urbe –

unos prae reliquis – in immerentis

manes sic videam stili cruentam

stringentes aciem, perinde tamquam

stuprasses Charitum novem sorores –

indignum patria eruditione et

asserto titulo Elegantiarum.

Causam scire velim, quid urat illos

et quid tantopere tumultuentur.

Sed quid dissimulo? Sat aestus illam

prodit fervidus et malignus. Ille est,

ille, inquam, est Ciceronianus, ille,

uno qui Cicerone stare recte

Latinam negat elocutionem

et damnat stolidi laboris omnes,

qui superstitione non ferenda

uno non nisi Tullio loquuntur.

Haec illa est Helene, viri elegantes,

armis quae Latium per universum

vindicanda videtur in Batavum –

umbram scilicet atque inane nomen;

tamquam quo genito Alemannis ora est

vano ridicule soluta partu.

At si tam modicas ob has labruscas

perit vinea tota, o urbs Quirini,

scribemus titulo hoc tibi columnam:

Quae quondam meritos suo fovebas

ornabasque viros honore, laudum

iactura es modo facta publicarum.

Magnus Roterodamus ille noster –

haec quo saecula neminem tulerunt

maiorem neque prisca clariorem

norunt tempora nec cui futura

parem posteritas habebit. Ecce,

sub hoc marmore mortuus quiescit.