Qui iacet hoc tumulo, magnorum munia divum

immo bis implevit sustinuitque trium:

Mars dextra, calamo Phoebus, Cyllenius arte,

ore Charis, Pallas mente, lepore Venus.

Sed quas exseruit hoc scilicet ordine dotes,

semper ut in laetam desineret Venerem.

Quae cum sit Phoebi nec ut olim Martis amica,

vel regat hic mundum vel magis ipsa Venus.

Mersit funere Mors nimis profana,

Mors damnosa nimis virum interemit,

aeternum decus omnium virorum.

Cui quid praeripuere laudis illa,

illa antiqua patrum superba secla

tot belli ducibus virisque doctis?

Aut quid nostra quidem negarit aetas?

Quod si forte stupes minusve credis,

id tu plus stupeas negesque prorsus

hunc et Marti operam dedisse semper

et Musis studium negasse numquam…

Dum Morus immeritae submittit colla securi

et flent occasum pignora cara suum,

„Immo“, ait, „infandi vitam deflete tyranni.

Non moritur, facinus qui grave morte fugit.“

Teutona Terra suum cum miraretur Erasmum,

„Hoc maius“, potuit dicere, „nil genui.“

Qui paucos habeas pares, Erasme,

multorum invidiam feras necesse est.

Istos quod logodaedalos ab urbe –

unos prae reliquis – in immerentis

manes sic videam stili cruentam

stringentes aciem, perinde tamquam

stuprasses Charitum novem sorores –

indignum patria eruditione et

asserto titulo Elegantiarum.

Causam scire velim, quid urat illos

et quid tantopere tumultuentur.

Sed quid dissimulo? Sat…

Budaeus, columen decusque Graium.

Budaeus, Latiae corona linguae.

Budaeus, dubii lucerna iuris.

Budaeus, pater elegantiarum

et fons totius eruditionis.

Budaeus, patriae iubar coruscum,

regis delicium sui suaeque

tempestatis honos, lepor, voluptas.

Hic terrae exuvias reliquit, orbi

famam, astris animam. Viator, ito.

Mantua vicinae prope livida honore Cremonae,

ut quae Lampridio vate superba foret,

ad se pellectum et properata in fata vocatum

hac visa est querulum voce levare virum:

„Munus erat nostrum similes genuisse Maroni:

Nasci hic debueras sive poeta mori.“

Felsina quem genuit, studiis consumptus et annis,

ille poeta Pius, bibliotheca loquens,

hic situs est, quicum priscae omnis gratia linguae

et Plauti veteres interiere sales.

Molsa, tuos quicumque legit cordatior ignes,

„Nec locuples“, inquit, „nec probus iste fuit.“

Nomen grammatici petens tuorum

votorum poteras tulisse summam

videri, nisi pleniore Valla

– certe candidus et benignus in te –

integrae titulo eruditionis

ornatum voluisset. Experire,

dum te iudice se obtulit paratum

de facto vitio Latinitati:

Unus quo reliquos agebat omnes,

cui te prae omnibus eximebat unum.